Pensioensparen

Wat betekent pensioensparen?

Voor maar liefst één derde van alle Nederlanders geldt dat ze na hun pensionering niet langer in staat zijn om hun gekende levensstijl aan te kunnen houden. Het hoeft niet gezegd dat dit in de praktijk vaak zorgt voor een best vervelend gevoel. Gelukkig hoef je hier niet zomaar genoegen mee te nemen. Het is namelijk mogelijk om te anticiperen op de verandering in je financiële situatie vanaf je pensioen door aan pensioensparen te doen. Op deze manier spaar je zoals de naam van dit financieel product reeds aangeeft gedurende je loopbaan voor een aanvullend pensioen. Dat periodieke uitkeringen waar je dan op kan rekenen kunnen je pensioen aanzienlijk verhogen. Op deze manier wordt het wel degelijk mogelijk gemaakt om de gekende levensstijl verder aan te houden.

De opbouw van het pensioenstelsel

Voordat we verder ingaan op wat pensioensparen nu eigenlijk is en vooral de mogelijkheden waar je op dit vlak over beschikt kan het interessant zijn om ons eerst even te verdiepen in de opbouw van het pensioenstelsel hier in Nederland. Wanneer we dat doen komen we tot de vaststelling dat deze eigenlijk bestaat uit vijf verschillende onderdelen. Het betreft hier meer concreet de volgende:

• Het basisinkomen via de Algemene Ouderdomdswet of de AOW
• Het pensioen via de werkgever
• De zelf afgesloten regelingen onder de vorm van pensioensparen
• Het eigen vermogen waar men over beschikt (zoals spaargeld)
• De inkomsten uit het werk na pensioen

Voor ongeveer 11 procent van de 65-plussers geldt dat men ervoor kiest om na het pensioen verder te blijven werken. Dit niet alleen omdat ze er nog steeds plezier uit halen, maar ook omdat men zich er nog voldoende fit voor voelt en / of meer inkomsten wenst te hebben. Ondanks het feit dat er tegenwoordig voldoende mogelijkheden bestaan om ook na het bereiken van de AOW-leeftijd nog verder te blijven werken kan preventief aan pensioenopbouw doen altijd de moeite waard zijn.

Hoe kan je aan pensioensparen doen?

Extra pensioen sparen kan hier in Nederland op verschillende manieren gebeuren. Eigenlijk maken we wat dit betreft een onderscheid tussen twee soorten financiële producten, namelijk:

• De lijfrentespaarrekening
• De lijfrentebeleggingsrekening

Door middel van lijfrente kan een bepaald vermogen worden opgebouwd voor later. Dit kan je doen door middel van een eenmalige inleg, maar in het merendeel van de gevallen kiezen mensen voor periodiek inleggen. In dit laatste geval is het mogelijk om bijvoorbeeld elke maand of op jaarbasis een bepaald (vast) bedrag in te leggen. Na een bepaald aantal jaren zullen deze inleggingen hebben gezorgd voor een bepaald spaartegoed welke vervolgens na het pensioen periodiek zal worden uitgekeerd. Voor de lijfrentespaarrekening en de lijfrentebeleggingsrekening geldt dat ze beiden eigenlijk op nagenoeg dezelfde manier werken. Je dient er alleen rekening mee te houden dat de beleggingsrekening extra risico’s met zich meebrengt. Dit gezegd hebbende ligt ook het gemiddelde rendement over de lange(re) termijn bij dit type pensioenspaarrekeningen een stukje hoger.

Ook een pensioenspaarverzekering is mogelijk

De bankspaarrekening waarmee je aan pensioensparen kan doen wordt in de praktijk ook vaak een bancaire lijfrente genoemd. Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat dit niet hetzelfde is als een lijfrenteverzekering. Voor een dergelijk pensioenspaarproduct geldt dat ze afgesloten wordt via een verzekeringsmaatschappij en dus niet via een bank. Ook voor dit type van verzekering geldt dat er een onderscheid bij wordt gemaakt tussen sparen en beleggen. Kies je voor de beleggingsoptie? Hou er dan rekening mee dat de risico’s hierbij aanzienlijk hoger kunnen liggen. Weeg altijd grondig de verschillende mogelijkheden om aan pensioensparen te doen tegenover elkaar af zodat je op het einde van de rit met zekerheid de voor jou meest interessante keuze zal maken.

Hoe een pensioenspaarrekening openen?

Wil je graag een pensioenspaarrekening openen? Dat hoeft in het merendeel van de gevallen geen enkel probleem te zijn. In principe beschikt iedereen in Nederland over de mogelijkheid om een bankspaarrekening of een pensioenspaarrekening te openen. Je moet er op dit vlak alleen rekening mee houden dat veel banken die dit aanbieden ook vereisen dat je een tegenrekening bij hen afsluit. Het gaat hierbij dan uiteraard om een gewone betaalrekening. Voor het openen van een pensioenspaarrekening kunnen er door de bank éénmalige kosten in rekening worden gebracht. Het gaat daarbij dan in het bijzonder om administratie- of afsluitkosten. Hoe hoog deze kosten exact zijn gelegen is afhankelijk van de bank in kwestie.

Voor een pensioenspaarrekening openen geldt dat er een keuze kan worden gemaakt tussen twee verschillende stortingsmogelijkheden. Het kan hierbij dan concreet gaan om een éénmalige inleg, maar daarnaast kan er ook gebruik worden gemaakt van periodieke inleggingen. Hou er rekening mee dat er hierbij altijd sprake is van een bepaald maximum. Het maximumbedrag dat je kan inleggen kan worden beïnvloed door de bank, maar ook door de jaarruimte die beschikbaar is.

Welke rente ontvang je bij pensioensparen?

De uiteindelijke uitkeringen waar je bij pensioensparen op kan rekenen worden bepaald door twee verschillende factoren. In eerste instantie is er het bedrag dat je zelf (al dan niet periodiek) hebt gespaard. Hoe hoger dit bedrag is gelegen des te meer uitkeringen je op het einde van de rit zal ontvangen en des te hoger deze gelegen zullen zijn. De exacte uitkeringen waarvan sprake zal zijn zullen echter in de praktijk eveneens worden beïnvloed door de hoeveelheid aan rente die je ontvangt. Wat dit betreft is het van belang om een onderscheid te maken tussen:

• Pensioenspaarcontracten met een vaste rente
• Pensioenspaarcontracten met een variabele rente

Beide opties behoren tot de mogelijkheden. Voordat je over gaat tot een bepaalde pensioenspaarrekening afsluiten is het dan ook in de praktijk altijd van cruciaal belang om even de verschillende mogelijkheden die op de Nederlandse markt terug te vinden zijn tegenover elkaar af te wegen. Enkel en alleen wanneer je dat doet zal je immers de voor jou beste pensioenspaarrekening kunnen vinden die je de meest interessante rendementen zal weten op te leveren.

Let op de kosten bij pensioensparen!

Aanvullend pensioensparen is niet vrijgesteld van kosten, in tegendeel. Wil je aan individueel pensioensparen doen door middel van een pensioenspaarrekening? Dan zal je tot de conclusie komen dat banken daarvoor altijd administratie- en / of afsluitkosten voor in rekening zullen brengen. Hoe hoog deze kosten zijn gelegen is sterk afhankelijk van de bank in kwestie waar je een beroep op beslist te doen. De beste pensioenspaarrekening wordt in de praktijk doorgaans bestempeld als diegene waarbij je kan rekenen op de hoogst mogelijke rente gecombineerd met de laagste kosten.

Wanneer vindt de uitkering plaats?

Zelf voor pensioen sparen door geld te storten op een pensioenspaarrekening zorgt er in de praktijk voor dat er altijd een extra kapitaal voor het pensioen wordt opgebouwd. Dit gebeurt dus door jouzelf en niet via de werkgever. Nadat de opbouwfase is afgelopen wordt het opgebouwde spaartegoed omgezet in een pensioenuitkering. De uitkering van dat opgebouwde spaartegoed wordt altijd aangevat binnen de vijf jaar volgend op het bereiken van de AOW-leeftijd. Beslist iemand om toch eerder op pensioen te gaan? Dan is het op zich geen probleem om de uitkeringen vroeger aan laten vatten. Hoe sneller men echter stopt met pensioensparen, des te beperkter het spaartegoed zal zijn en des te minder rendement er doorgaans gerealiseerd zal zijn. Hou hier zeker rekening mee.

Voor de uitkering vanuit de pensioenspaarverzekering geldt dat deze een vast aantal jaren kan lopen, maar ook voor de rest van iemands leven. De keuze die op dit vlak wordt gemaakt zal uiteraard voor een groot gedeelte bepalend zijn voor de hoogte van de uitkering waarop kan worden gerekend. Voor elke uitkering geldt dat er inkomstenbelasting op dient te worden betaald. Bovendien geldt voor de uitkering eveneens dat ze een bepaalde impact kan hebben op mogelijke uitkeringen die mensen ontvangen, ook na pensionering. Denk hierbij aan toeslagen zoals de huur- of de zorgtoeslag.

Welk fiscaal voordeel geldt er?

Het belastingvoordeel waar je bij pensioensparen op kan rekenen is er één die bestaat uit twee verschillende onderdelen. Wat deze onderdelen betreft kan je concreet denken aan:

• Het belastingvoordeel in Box 1 van de belastingaangifte
• Het ontbreken van een vermogensrendementsheffing

Het eerste fiscaal voordeel op pensioensparen waar je op kan rekenen heeft te maken met het belastingvoordeel waar je op kan rekenen in Box 1. Concreet is het zo dat het bedrag dat je inlegt op je pensioenspaarrekening mag worden afgetrokken van het belastbaar inkomen in box 1. Dit heeft als gevolg dat je onder de streep heel wat minder belastingen zal moeten betalen. Dit gezegd hebbende is het wel zo dat er hier enkele spelregels voor gelden. De inleg is namelijk uitsluitend aftrekbaar wanneer er sprake is van jaarruimte of reserveringsruimte. Een ander woord voor de jaarruimte is het pensioentekort. Van hoeveel jaarruimte er precies sprake is wordt bepaald door:

• Het inkomen waar iemand over beschikt
• De actuele pensioenregeling waarvan sprake is

Voor de Belastingdienst geldt in de praktijk dat ze een inkomstenbelasting hanteert over de periodieke uitkeringen. Dit gezegd hebbende is de kans zeer groot dat dit gebeurt tegen een beperkter belastingtarief.

Geen vermogensrendementsheffing

Een tweede fiscaal voordeel waar je bij pensioensparen op kan rekenen is het feit dat er geen sprake is van een vermogensrendementsheffing. Dit betekent dat het saldo van de pensioenspaarrekening niet onder het eigen vermogen valt in Box 3 van de belastingaangifte. Met andere woorden, er mag door de Belastingdienst geen vermogensbelasting over het spaartegoed worden aangerekend. Dit is het gevolg van het feit dat het opgebouwde vermogen door de Belastingdienst wordt bestempeld als vermogen in Box 1.

Dekking door depositogarantiestelsel

Ga je voor een aanvullend pensioen sparen door middel van een pensioenspaarrekening? Dan zal je tot de vaststelling komen dat er bij deze vorm van banksparen bij een Nederlandse bank sprake is van een dekking door de Nederlandse depositogarantie. Dit betekent dat je gespaarde vermogen tot een bedrag van 100.000 euro per bank en per persoon is ingedekt. Heb je een groter vermogen op je pensioenspaarrekening gestort? Hou er in dat geval altijd rekening mee dat het bedrag dat uitkomt boven die 100.000 euro niet is ingedekt bij een eventueel faillissement van de financiële instelling.

Voor banksparen op een beleggingsrekening geldt dat ze niet valt onder het depositogarantiestelsel. Dit gezegd hebbende bestaat er wel zoiets als een beleggerscompensatiestelsel, maar de voorwaarden daarvan verschillen ten opzichte van de depositogarantie. Wil je dus met andere woorden de risico’s bij aanvullend pensioen sparen zo beperkt mogelijk houden? Dan is het in de praktijk altijd een interessante keuze om echt te gaan sparen en niet te gaan beleggen.

ZZP pensioen sparen

Een extra pensioen sparen behoort eigenlijk voor (nagenoeg) iedereen tot de mogelijkheden in Nederland. Dit betekent dat deze mogelijkheid wordt aangeboden aan werknemers, maar ook aan ondernemers. Als ZZP’er spreekt het voor zich dat je geen pensioen opbouwt via de werkgever. Omwille van deze reden ben je als het ware genoodzaakt om zelf voor dit pensioen te gaan zorgen. Ook voor deze doelgroep geldt dat zij perfect kunnen kiezen voor een pensioenspaarrekening. De voorwaarden die hierbij gelden verschillen niet tussen werknemers en ZZP’ers.

Hoogste rente bij pensioensparen

We hebben voorheen reeds benadrukt hoe belangrijk het is om te kunnen rekenen op een zo hoog mogelijke rente bij het openen van een pensioenspaarrekening. Veel mensen die aan pensioensparen willen doen stellen zich in de praktijk dan ook de vraag hoe ze nu precies kunnen rekenen op de hoogste rente bij pensioensparen. Om de hoogste rente te kunnen achterhalen is het altijd een goed idee om een objectieve vergelijking uit te voeren. Op deze manier zal je direct een goed beeld krijgen van de verschillende mogelijkheden die er op vlak van pensioensparen op de markt worden aangeboden. Dit gezegd hebbende dien je er wel rekening mee te houden dat niet elke rente is vastgesteld voor de volledige looptijd van de overeenkomst. Het is altijd zeer belangrijk om dit grondig te controleren. Staar je dus zeker niet blind op de hoogste rente bij pensioensparen, maar hou ook zeker rekening met de van kracht zijnde voorwaarden en kosten.

Voordelen van pensioensparen

Zoals eerder op deze pagina reeds werd aangegeven geldt voor ongeveer één derde van de Nederlanders dat ze na het bereiken van hun pensionering niet langer de gekende levensstijl kunnen aanhouden. Aan aanvullend pensioensparen doen kan ervoor zorgen dat dit voorkomen kan worden. De belangrijkste voordelen waar je op kan rekenen bij pensioensparen zijn de volgende:

• Je kan doorgaans rekenen op een veilig (en vast?) rendement
• De depositogarantie biedt een bescherming van je gespaarde vermogen tot 100.000 euro
• Je kan rekenen op interessante belastingvoordelen bij pensioensparen
• Je verplicht jezelf om een (extra) bedrag opzij te zetten voor je pensioen

Een aanvullend pensioen sparen op bijvoorbeeld een pensioenspaarrekening zorgt er niet alleen voor dat je jezelf verplicht om geld opzij te zetten voor je pensioen, bovendien is het ook nog eens zo dat je hierbij kan rekenen op een aantrekkelijk rendement op lange termijn. Dit niet in het minst vanwege de (extra) fiscale voordelen die er ook nog eens voor gelden.

Nadelen van pensioensparen

Het lijkt bijna ondenkbaar, maar toch zijn er enkele nadelen van toepassing waar je bij pensioensparen graag aandacht aan zal willen besteden. Wat deze nadelen betreft zal je in de praktijk meer bepaald rekening willen houden met de onderstaande:

• Het geld dat je spaart voor je pensioen is niet tussentijds opvraagbaar
• Afhankelijk van de marktomstandigheden kan het rendement vrij beperkt uitvallen
• De fiscale voordelen waar je op kan rekenen zijn gebonden aan strenge voorwaarden

Het is absoluut van belang om er rekening mee te houden dat je het geld dat je apart gaat zetten voor je pensioen niet tussentijds nodig mag hebben. Voor heel wat mensen geldt dat ze op een bepaald ogenblik in de verleiding komen om de gespaarde gelden toch op te vragen. Dat is in principe niet mogelijk. Wordt die mogelijkheid je wel aangeboden? Dan is het van belang om er rekening mee te houden dat er voor het opvragen van de gelden doorgaans aanzienlijke kosten worden aangerekend.

Wil je tot slot graag optimaal kunnen profiteren van de fiscale voordelen die verbonden zijn aan pensioensparen? Controleer dan altijd grondig over welke jaarruimte of reserveringsruimte je beschikt. Alleen op die manier benut je immers optimaal de fiscale voordelen van pensioensparen.

Conclusie, altijd het overwegen waard!

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dat geldt ook voor wat een mogelijks te beperkt pensioen betreft. Voor zomaar even één derde van alle Nederlanders geldt dat ze tot de vaststelling komen na het bereiken van de AOW-leeftijd dat ze niet langer in staat zijn om de gekende en gewenste levensstijl aan te kunnen houden. Dat is natuurlijk ontzettend vervelend. Aan aanvullend pensioensparen doen zorgt ervoor dat je een te laag uitvallend pensioen eenvoudig kan voorkomen. Bovendien is het zo dat je de inleggingen op de pensioenspaarrekening eenvoudig kan spreiden in de tijd. Dit heeft als gevolg dat ze voor iedereen als toegankelijk bestempeld kunnen worden.

In ieder geval, wil jij jezelf verzekeren van een financieel zekere toekomst? Dan is het zeker een aanrader om een pensioenspaarrekening openen te overwegen. In tussentijd geniet je bovendien ook nog eens van het interessante belastingvoordeel op pensioensparen. Zo sla je twee vliegen in één klap!

Zie ook: Spaarrekening, Spaardeposito, Hoogste spaarrente en Duurzaam sparen.

Handige links: Pensioen opbouwen.