Pensioenbeleggen

Wat is pensioenbeleggen precies?

We kunnen tal van verschillende definities aanhalen voor wat pensioenbeleggen nu eigenlijk precies is. Het gaat hierbij om een vorm van beleggen voor je pensioen waarbij je naar alle waarschijnlijkheid (niet altijd) zal kunnen rekenen op fiscale voordelen. Pensioen opbouwen doe je uiteraard over de lange(re) termijn. Het geld is tegenwoordig nog niet nodig, maar daar komt verandering in op het ogenblik dat iemand met pensioen gaat. Omwille van deze reden zal het geld dat op deze manier wordt gespaard voor een bepaalde tijd vast worden gezet op een beleggingsrekening. Met andere woorden, hou er rekening mee dat het geld niet vrij opneembaar is.

Zoals hierboven reeds aangehaald is het bij pensioenbeleggen niet zo dat je altijd kan rekenen op een fiscaal voordeel. Je zou er bijvoorbeeld ook voor kunnen kiezen om te sparen voor een aanvullend pensioen met behulp van een standaard beleggingsrekening. In deze situatie zijn de gelden die je stort gewoon tussentijds opvraagbaar. Dit zorgt voor heel wat meer flexibiliteit, maar het heeft wel als gevolg dat je geen fiscale voordelen ontvangt. Wat voor jou de belangrijkste doorslaggevende factor is zal uiteraard altijd door jouzelf bepaald moeten worden.

Pensioenbeleggen met belastingvoordeel

Bij pensioenbeleggen dient er dus een onderscheid te worden gemaakt tussen de mogelijkheden waarbij er sprake is van een belastingvoordeel en waarbij er geen fiscale voordelen worden ontvangen. Voor het merendeel van de mensen geldt dat ze graag willen kiezen voor die mogelijkheid die wel een bepaald belastingvoordeel met zich meebrengt. Wanneer dat ook geldt voor jou kan je hiervoor een keuze maken tussen de onderstaande opties:

• Een bankspaarrekening
• Een lijfrenteverzekering
• Een geblokkeerde beleggingsrekening

Wie spaart voor een aanvullend pensioen door middel van een dergelijk pensioenproduct beschikt over de mogelijkheid om de inleg af te trekken van de inkomstenbelasting. Op deze manier kan er een gedeelte van de inleg terug worden ontvangen. Bovendien is het zo dat het geld dat zich bevindt in één van de aangehaalde pensioenproducten niet meetelt voor de vermogensrendementsheffing in box 3 van je belastingaangifte. Op de op voorhand afgesproken einddatum zal het geld (periodiek) uitbetaald worden. Hou er rekening mee dat er over de uitkeringen die op deze manier gebeuren wel inkomstenbelasting dient te worden betaald.

Hoe ziet dat belastingvoordeel eruit?

Het belastingvoordeel waar je bij pensioenbeleggen op kan rekenen is er één die bestaat uit twee verschillende onderdelen. In eerste instantie weten we uiteraard dat het persoonlijk vermogen van ons Nederlanders in Box 3 van de Belastingopgave valt. Voor lijfrente-tegoeden die onder worden gebracht bij een erkend financieel instituut geldt dat ze jaarlijks vrijgesteld zijn. Ook is het mogelijk dat de lijfrentebijdragen die binnen de jaar- of reserveringsruimte vallen afgetrokken kunnen worden in Box 1. Dit moet je echter altijd even grondig voor jezelf berekenen.

Ben je van plan om zelf extra pensioen op te bouwen? In dat geval zullen die gelden in Box 1 vallen. Dit ook wanneer je ervoor kiest om het geld te gaan beleggen. Een uitzondering hierop vormen de groene beleggings- of spaarfondsen. De Belastingdienst geldt voor Box 3 een fictief rendement. Dit kan voordelig uitpakken omdat er geen belasting is verschuldigd op het daadwerkelijke rendement dat je weet te realiseren.

Wie kan aan pensioenbeleggen doen?

Voor elke persoon die in Nederland woont en werkt geldt dat hij of zij van de overheid een zogenaamde AOW-uitkering kan ontvangen. Voor deze uitkering geldt dat ze de eerste pijler vormt van het pensioenstelsel dat we hier in Nederland kennen. De tweede pijler is het aanvullend pensioen dat je opbouwt via je werkgever. Door middel van een bepaalde pensioenregeling is het voor werknemers in het merendeel van de gevallen mogelijk om via hun werkgever extra pensioen op te bouwen. Het zelf opbouwen van een extra aanvullend pensioen valt onder de derde pijler. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, namelijk door te sparen of door te beleggen.

Voor de mensen die in loondienst werken in Nederland geldt dat ze in het merendeel van de gevallen automatisch een bepaald aanvullend pensioen opbouwen. Dit gezegd hebbende is een goede pensioenregeling nooit een honderd procent garantie. Voor zelfstandige ondernemers geldt bovendien dat ze helemaal geen extra pensioen weten op te bouwen via een werkgever. Voor hen geldt dat ze hun pensioen dan ook nagenoeg volledig zelf dienen te regelen.

Voor elke persoon die geen of te weinig pensioen opbouwt geldt dat hij of zij geconfronteerd zal worden met een pensioentekort. Dit tekort kan gelukkig wel worden aangevuld. Hiervoor bestaan in de praktijk verschillende spaar- en beleggingsmogelijkheden. Wie gaat sparen of beleggen voor een aanvullend pensioen kan onder bepaalde voorwaarden aanspraak maken op bepaalde fiscale voordelen. In ruil hiervoor kan je de gespaarde pensioengelden wel niet tussentijds opvragen.

Hoe kan je beleggen voor je pensioen?

Wanneer je op het punt bent aanbeland dat je extra geld wil gaan sparen of beleggen voor je pensioen zal je op dit vlak meteen een eerste belangrijke keuze moeten maken. Wat deze keuze betreft kan je meer concreet denken aan de onderstaande mogelijkheden:

• Je gaat volledig zelfstandig sparen of beleggen voor je aanvullend pensioen
• Je kiest voor het afsluiten van een beheerd product voor je aanvullend pensioen

In de eerste situatie hou je de teugels strak zelf in de hand. Je hebt het volledige beheer van je pensioenspaarproduct dan ook zelf in de hand. Dit zorgt voor meer flexibiliteit, maar dit gaat wel ten koste van de belastingvoordelen waar je bij beheerd pensioensparen wel op kan rekenen.

De tweede optie is dus kiezen voor een beheerd product. Het kan hierbij dan bijvoorbeeld gaan om een geblokkeerde bankspaarrekening of lijfrenterekening. Je kan er in deze situatie voor kiezen om maandelijks of bijvoorbeeld één keer per jaar een bepaald bedrag in te leggen. Hoeveel je precies kan sparen met een belastingvoordeel is afhankelijk van de jaarruimte of de reserveringsruimte waarover je beschikt. Indien je jouw fiscaal voordeel zo optimaal mogelijk wenst te benutten is het dan ook in de praktijk van cruciaal belang om hier voldoende aandacht aan te besteden.

De jaarruimte en reserveringsruimte

Twee woorden die je vaak terug zal horen komen wanneer je aan fiscaal vriendelijk pensioenbeleggen wenst te doen zijn de jaarruimte en de reserveringsruimte. Of en hoeveel iemand precies van diens persoonlijke belastingen af mag trekken bij aanvullend pensioenbeleggen is namelijk afhankelijk van twee verschillende factoren, namelijk:

• Van het inkomen waar de persoon in kwestie over beschikt
• Van hoeveel pensioen de persoon in kwestie het voorgaande jaar heeft opgebouwd

Voor de jaarruimte geldt dat ze het verschil vertegenwoordigt tussen hoeveel pensioen iemand in één jaar tijd reeds heeft opgebouwd en hoeveel er op jaarbasis daadwerkelijk opgebouwd mag worden. Heb jij in de voorgaande jaren minder pensioen opgebouwd dan wettelijk was toegestaan? In die situatie mag je nog meer aftrekken. Dit noemen we de zogenaamde reserveringsruimte.

De uitkering bij pensioenbeleggen

Pensioenbeleggen gebeurt in de praktijk dus altijd om ervoor te zorgen dat je kan rekenen op een financieel zekerder pensioen. Het is dan ook de bedoeling dat het geld vast blijft staan tot op het ogenblik dat de pensioenleeftijd is bereikt. Op de zogenaamde AOW-leeftijd gaat iemand officieel met pensioen. Vanaf dat ogenblik mag het opgespaarde of belegde geld worden uitbetaald. Dit is echter geen echte vereiste. Je zou er in de praktijk dan ook uitstekend voor kunnen kiezen om verder te blijven sparen of beleggen. Dit kan je doen tot 5 jaar na het bereiken van de pensioendatum.

Met het geld dat is terug te vinden op een pensioenrekening wordt na het bereiken van de einddatum een lijfrente gekocht. Voor een dergelijke lijfrente geldt dat ze zal bepalen hoeveel er maandelijks uit het opgebouwde vermogen kan worden uitgekeerd. Het totale bedrag kan dan vervolgens in bijvoorbeeld vijf, tien of twintig jaar worden uitbetaald. Het geld in één keer laten uitbetalen behoort in het merendeel van de gevallen niet tot de mogelijkheden. Iedereen beschikt over de mogelijkheid om gewoon vrij een lijfrente aan te kopen. Dit dient dus niet per se te gebeuren bij dezelfde partij als waar de pensioenrekening bij is ondergebracht.

Tussentijds geld opnemen, kan dat?

Zoals verspreid over deze pagina reeds diverse malen aangehaald dien je er bij beheerd pensioenbeleggen rekening mee te houden dat het absoluut niet de bedoeling is om de bedragen die je gaat sparen of beleggen vroegtijdig terug op te vragen. Dit gezegd hebbende kan er zich altijd een situatie voordoen waarin je wel behoeften hebt aan de gespaarde of belegde gelden.

Het tussentijds opnemen van gelden uit de lijfrente is mogelijk, maar je moet er rekening mee houden dat dit fiscaal helemaal niet interessant is. Je zal in dat geval namelijk een belasting betalen van maar liefst 52 procent over de bedragen die je laat uitbetalen. Dat is het gevolg van het feit dat je over dit geld nog geen inkomstenbelasting hebt betaald. In het merendeel van de gevallen is het zo dat er boven op deze belasting ook nog eens een revisierente is verschuldigd. Het gaat hierbij om een boete die in de praktijk zomaar op kan lopen tot een slordige 20 procent. Alleen wanneer er sprake is van een langlopende, bestaande lijfrentepolis is zo'n boete vaak niet van toepassing.

Bovenstaande maakt duidelijk dat het tussentijds opnemen van gelden uit een lijfrenterekening in de praktijk helemaal niet interessant en verstandig is. Zorg er omwille van deze reden dan ook altijd voor dat je voldoende financiële reserve achter de hand houdt.

Keuze tussen sparen en beleggen

Wanneer je een aanvullend pensioen voor jezelf wil realiseren beschik je op dat vlak over de mogelijkheid om een keuze te maken tussen twee verschillende opties, namelijk:

• Je kan sparen voor een aanvullend pensioen
• Het is mogelijk om aan pensioenbeleggen te doen

Aan de eerste mogelijkheid zijn minder risico’s verbonden. Vaak is het zo dat er een vaste of variabele rente wordt bepaald, maar de tegoeden die je spaart voor je pensioen lopen doorgaans nooit ook maar enig risico. Bij voor je pensioen beleggen is het zo dat de uiteindelijke rendementen over de lange termijn vaak hoger zijn gelegen.

Dit gezegd hebbende is het zo dat ook de risico’s enigszins groter zijn. Ga je zelfstandig beleggen voor je pensioen en kies je dus met andere woorden niet voor één van de beheerde pensioenbeleggingsmogelijkheden? In dat geval verlies je de fiscale voordelen. Dit kan op het einde van de rit een niet onaanzienlijk verschil in rendement betekenen. Let hier dus wel voor op.

Kosten bij pensioen beleggen

Van zodra je een financieel product opent dien je er rekening mee te houden dat je naar alle waarschijnlijkheid geconfronteerd zal worden met bepaalde kosten. De exacte kosten die in rekening worden gebracht kunnen sterk verschillen afhankelijk van niet alleen het gekozen product, maar ook van de bank of partij waarbij je ze gaat afsluiten. Voor pensioenbeleggen geldt dat het altijd van belang is om de kosten die je moet betalen zo beperkt mogelijk te houden. Dit omwille van het feit dat elke kost op een bepaalde manier zal knagen aan het finale rendement waar je op kan rekenen. Wil je graag met zekerheid op de financieel meest interessante manier aan pensioenbeleggen kunnen doen? Dan is op voorhand even een grondige vergelijking uitvoeren altijd meer dan de moeite waard.

Voordelen van pensioenbeleggen

Ongeveer één derde van de Nederlanders komt er bij het bereiken van de pensioendatum achter dat het pensioen dat men ontvangt niet voldoende is om de gekende levensstandaard aan te kunnen houden. Dat is natuurlijk ontzettend vervelend. Wanneer je tijdens je loopbaan een bepaalde levensstandaard hebt aangenomen spreekt het immers voor zich dat je deze ook met zekerheid aan zal willen houden tijdens je pensioen. Aan pensioenbeleggen doen kan daarbij helpen. De belangrijkste voordelen waar je hierbij op kan rekenen zijn dan ook de onderstaande:

• Je komt bij beheerd pensioenbeleggen niet in de verleiding om het geld op te vragen
• Je creëert een mooie aanvulling boven het standaard pensioen dat je ontvangt
• Voor een aanvullend pensioen beleggen of sparen levert fiscale voordelen op
• Je bouwt over de lange termijn een mooi extra vermogen en een mooi rendement op

Wanneer je bijna je hele leven hard hebt gewerkt spreekt het voor zich dat je graag zal willen kunnen genieten van een zorgeloos pensioen. Om dat voor mekaar te krijgen is het echter van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat je over voldoende financiële middelen beschikt en net daar knelt het schoentje. De standaard AOW-uitkering die wordt ontvangen is in de praktijk zelfs gecombineerd met het aanvullend pensioen vanuit de werkgever niet zelden onvoldoende om de gekende levensstandaard aan te kunnen houden. Door aan pensioenbeleggen te doen kan je dit voorkomen. Het fiscaal voordeel dat je tussentijds mee kan pakken is uiteraard ook mooi meegenomen.

Nadelen van pensioenbeleggen

Omdat maar liefst één derde van de Nederlanders de nodige problemen ondervindt om de gekende levensstandaard aan te houden na het bereiken van de pensioenleeftijd is het zo dat het zeker de moeite waard kan zijn om pensioenbeleggen te overwegen. Dit gezegd hebbende is het daarbij wel zo dat er ook aandacht moet worden besteed aan een aantal nadelen. Het gaat hierbij om de volgende:

• Vroegtijdig terug opvragen van geblokkeerde tegoeden is ontzettend duur
• Pensioenbeleggen brengt iets meer risico’s met zich mee ten opzichte van sparen
• Allerhande kosten kunnen je finale rendement niet onaanzienlijk beïnvloeden

Je dient er bij beheerd pensioenbeleggen vooral rekening mee te houden dat de gelden die je hebt ingelegd niet zomaar meer vrij opvraagbaar zijn. Doe je dat wel? Dan betekent dit dat je een groot deel van je rendement in rook zal zien opgaan. Daarnaast is het zo dat er aan pensioenbeleggen sowieso altijd bepaalde kosten verbonden zijn. Alleen door het uitvoeren van een grondige vergelijking zal je finaal de voor jouw aanvullend pensioen meest interessante optie kunnen vinden.

Aanvullend voor je pensioen beleggen is een goed idee!

Een belangrijke vraag die door veel mensen wordt gesteld is of ze voor hun pensioen nu moeten kiezen voor ‘echt’ pensioenbeleggen of voor gewoon beleggen. Het antwoord op deze vraag is vooral afhankelijk van het feit of je wil kunnen rekenen op fiscale voordelen of niet. Is een belastingvoordeel voor jou geen absolute must, maar wil je wel graag kunnen rekenen op een aanzienlijke flexibiliteit? In die situatie is het wellicht de beste keuze om gewoon zelfstandig te gaan beleggen. Wil je er zeker van zijn dat je de ingelegde bedragen niet terug op gaat vragen tijdens de looptijd van het contract en zijn de belastingvoordelen voor jou wel degelijk belangrijk om aanspraak op te kunnen maken? Dan zal je moeten kiezen voor pensioenbeleggen volgens één van de beheerde mogelijkheden.

De keuze voor pensioen beleggen blijkt in de praktijk voor veel mensen in ieder geval al snel te zijn gemaakt. Dit geldt niet in het minst voor bijvoorbeeld ZZP’ers die sowieso niet over de mogelijkheid beschikken om te sparen voor een aanvullend pensioen via hun werkgever. Het laatste wat je wil is om er bij het bereiken van je pensioenleeftijd achter te komen dat je over onvoldoende financiële mogelijkheden beschikt om je gekende levensstandaard aan te kunnen houden. Kom je daar dan achter? Dan valt daar doorgaans maar weinig meer aan te veranderen. Voorkomen is dus altijd beter dan genezen en daar kan pensioenbeleggen jou ongetwijfeld bij helpen!

Zie ook: Aandelen, Obligaties, Beleggingsfonsen en Duurzaam beleggen.

Handige links: Pensioen opbouwen, Pensioenbeleggen: zo werkt het en Voordelig pensioenbeleggen.