Obligaties kopen

Wat zijn obligaties?

Op het ogenblik dat je de keuze maakt om een obligatie te kopen betekent dat eigenlijk dat je geld uit gaat lenen aan een derde partij. Het kan hierbij gaan om een bedrijf, maar ook om een overheid. Dat geld wordt door jou geleend voor een bepaalde periode. In ruil voor het lenen van het geld ontvang je een bepaalde intrest. Wanneer de eindvervaldag is aangebroken ontvang je de terugbetaling van het bedrag dat je initieel hebt verstrekt. Dit uiteraard wel op voorwaarde dat het bedrijf waar je het geld aan hebt geleend op dat ogenblik nog steeds in staat is om de terugbetaling te doen. Gaat het bedrijf failliet? Dan loop je dus het risico je geld te verliezen.

Voor bedrijven geldt dat obligaties een extra manier vormen om kapitaal binnen te halen naast bijvoorbeeld de uitgifte van (extra) aandelen en het afsluiten van standaard financieringen. Niet alleen bedrijven kunnen obligaties uitschrijven. Dat geldt ook voor overheden. In het laatste geval spreken we over speciale overheidsobligaties. Voor het merendeel van de obligaties geldt dat ze zich kenmerken door een vastgestelde looptijd waardoor je precies weet wanneer je, je geld (hopelijk) terug zal ontvangen. De zogenaamde coupon wordt doorgaans op jaarbasis uitbetaald.

Wat is de hoofdsom bij obligaties?

Wanneer je gaat beleggen in obligaties zal je in eerste instantie geconfronteerd worden met de zogenaamde hoofdsom waarvan sprake is. Het gaat hierbij om het bedrag dat de uitgever van de obligaties op de vervaldatum aan jou moet terugbetalen. Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat in dit bedrag de rente niet is inbegrepen. In principe is de koers van een obligatie op de einddatum altijd 100 procent. Dit uiteraard met als enige uitzondering de situatie waarin de uitgevende onderneming failliet is gegaan. Dit betekent dat je als belegger aan het einde van de looptijd de volle 100 procent van je oorspronkelijke inleg terug zal ontvangen.

Wat moet je weten over de coupon?

Wanneer je gaat beleggen in een obligatie betekent dat in de praktijk dat je een lening verstrekt aan bijvoorbeeld een bepaalde onderneming. Het spreekt voor zich dat je op die lening graag een bepaalde hoeveelheid aan rendement zult willen realiseren. Dat gebeurt door middel van de zogenaamde coupon waarvan sprake is. In het merendeel van de gevallen is het zo dat de coupon een vast percentage van de hoofdsom bedraagt. In sommige, eerder zeldzame gevallen is er sprake van een variabele coupon die mee beweegt met een bepaald marktrentetarief. Voor een obligatie welke beschikt over een variabele coupon geldt dat ze bij een stijging van de rente minder in koers zal dalen in vergelijking met een obligatie beschikkende over een vaste coupon en dezelfde looptijd.

Een (doorgaans) vastgestelde vervaldatum

Voor het merendeel van de obligaties geldt dat ze beschikken over een vastgestelde einddatum. Dit is zoals eerder reeds aangehaald de datum waarop de hoofdsom zal worden terugbetaald. Dit gezegd hebbende is het in de praktijk eveneens mogelijk dat je geconfronteerd wordt met een zogenaamde eeuwig durende obligatie. In dit geval spreekt het voor zich dat de einddatum niet is vastgesteld waardoor ze in theorie eeuwig kan worden verlengd.

Groen beleggen in groenobligaties

Het karakter van de obligaties waarin je gaat beleggen kan in de praktijk sterk uiteenlopend zijn. Neem nu bijvoorbeeld de zogenaamde groenobligaties of sociale obligaties. Het betreft hier obligaties welke worden uitgegeven die er bekend om staan een meetbaar positieve impact te hebben op het milieu of op de samenleving. Omwille van dit unieke karakter kan er worden vastgesteld dat ontzettend veel mensen daarin zijn geïnteresseerd. Dit gezegd hebbende is het wel zo dat je een belegging in een dergelijke groene obligatie doorgaans niet hoeft te doen voor de opbrengst. De rente die je er op ontvangt is immers lager gelegen in vergelijking met de brede obligatiemarkt.

Belangrijk om te weten bij beleggen in één van de duurzame obligaties op de markt is ook dat, wanneer het groene project in kwestie sneuvelt, het achterliggende bedrijf alsnog over de wettelijke verplichting beschikt om de groenlening af te lossen. Let op! Voor groenobligaties geldt dat ze in de basis niets te maken hebben met de zogenaamde groenfondsen waarin je kan beleggen. Voor deze laatste geldt dat ze er bekend om staan over een fiscale vrijstelling te beschikken.

Zou je als belegger graag een bijdrage willen kunnen leveren aan een betere leefwereld? In dat geval is het eveneens een mogelijkheid om te kiezen voor zogenaamde sustainability-linked obligaties. Het gaat hierbij om obligaties die worden uitgegeven door partijen onder de voorwaarde dat er wordt voldaan aan bepaalde ESG-doelstellingen. Slagen ze daar niet in? Dan is het achterliggende bedrijf verplicht om daarvoor een boete te betalen onder de vorm van een hoger gelegen coupon.

Zijn obligaties veilig om in te beleggen?

Op het ogenblik dat mensen van plan zijn om te gaan beleggen kijken ze daarvoor vaak in de richting van twee specifieke beleggingsproducten. Het gaat daarbij in de praktijk dan doorgaans om:

• Aandelen
• Obligaties

Er wordt vaak gesteld dat de keuze voor deze tweede in de praktijk altijd de veiligste is. Betekent dit dat je als belegger geen risico loopt wanneer je ervoor kiest om te gaan beleggen in obligaties? Niet helemaal. Wel is het zo dat je per definitie geconfronteerd zal worden met minder grote risico’s dan wanneer je gaat investeren in aandelen. Dat is vooral het gevolg van het feit dat je als aandeelhouder bij een faillissement zo goed als met zekerheid achter het net zal vissen. Wanneer je obligatiehouder bent hoeft dat niet per se het geval te zijn. Je krijgt dan immers voorrang op de aandeelhouders.

Bovenstaand gegeven zorgt er in de praktijk niet zelden voor dat mensen vermoeden dat geld stoppen in een obligatie altijd zonder risico kan gebeuren. Dat is dus niet correct. Voordat je gaat beleggen in aandelen is het dan ook altijd van cruciaal belang om (net als bij aandelen overigens) goed je eigen onderzoek te gaan doen. Alleen wanneer je dat doet zal het immers duidelijk worden welke van de verschillende obligaties die er worden aangeboden voldoende veilig zijn om je geld in te gaan investeren. Bedenk jezelf dus hoe dan ook altijd, gaat het bedrijf dat de obligatie in kwestie heeft uitgegeven failliet? Dan kan dat er zomaar voor zorgen dat je, je geld kwijt bent.

Hoe veilig zijn staatsobligaties?

Zoals eerder op deze pagina al aangehaald is het zo dat er in de praktijk een onderscheid dient te worden gemaakt tussen enerzijds de bedrijfsobligaties en anderzijds de staatsobligaties welke op de markt worden uitgegeven. Ondanks het feit dat het in de basis om allebei dezelfde beleggingsproducten gaat verschilt de uitgevende partij uiteraard. In het geval van bedrijfsobligaties is dat een bedrijf terwijl er bij staatsobligaties sprake is van een uitgave door een overheid.

Voor staatsobligaties geldt dat ze worden bestempeld als één van de meest veilige beleggingsproducten die er op de markt zijn terug te vinden. Dat is niet alleen te wijten aan het karakter van de obligatie als beleggingsproduct, maar ook aan het feit dat een overheid in de praktijk eigenlijk zo goed als nooit (of zelfs helemaal niet) failliet gaat. In principe is de terugbetaling van het initieel door jou geleende bedrag dus altijd zo goed als verzekerd. De andere kant van de medaille is echter dat staatsobligaties doorgaans geen grote intrest bieden. Dat vooral vanwege dat lage risico.

Welke obligaties bestaan er allemaal?

Voor het merendeel van de obligaties die op de markt zijn terug te vinden geldt dat ze zich kenmerken door dezelfde eigenschappen. Het gaat hierbij dan concreet om een vaste rente evenals om een vaste vervaldatum. Dit gezegd hebbende is het zo dat er ook nog andere soorten obligaties op de markt zijn terug te vinden. Wat deze andere mogelijkheden betreft kan je denken aan:

• Converteerbare obligaties
• Callable obligaties
• Floating rate notes
• Eeuw lopende obligaties

Voor de converteerbare obligaties geldt dat het hierbij gaat om obligaties welke onder bepaalde voorwaarden omgezet kunnen worden in aandelen van de uitgevende partij. Wanneer er sprake is van callable obligaties zal je tot de vaststelling komen dat het daarbij gaat om obligaties welke vervroegd afgelost kunnen worden. De uitgever beschikt in deze situatie dus over de mogelijkheid om de obligaties terug te kopen nog voordat de vervaldatum is bereikt.

Een derde type obligatie is de zogenaamde 'Floating rate note'. Het betreft hier een obligatie die zich kenmerkt door een variabele rente. Daar waar het merendeel van de obligaties zoals al aangehaald een vaste marktrente hebben geldt dat aldus niet voor deze variant. Dit zorgt ervoor dat je kan profiteren van veranderingen die plaatsvinden op de markt. Dit gezegd hebbende zorgt dit er in de praktijk wel eveneens voor dat de oorspronkelijk ingeschatte rente (veel) lager uit kan vallen.

Wat zijn eeuwig lopende obligaties?

Naast de bovenstaande drie al aangehaalde alternatieven voor de standaard obligatie bestaat er ook nog zoiets als een eeuw lopend exemplaar. Het betreft hier dan obligaties welke niet beschikken over een vaste einddatum. Dit zorgt er in de praktijk voor dat de kans bestaat dat deze obligaties nooit zullen worden terugbetaald. Dergelijke obligaties komen in de praktijk eigenlijk niet zo vaak voor. Dit niet in het minst omdat ze doorgaans (omwille van logische redenen) op de minste interesse kunnen rekenen. Toch, ze zijn er zeker, dus let goed op de voorwaarden wanneer je intekent op een obligatie. Alleen op die manier voorkom je immers dat je voor vervelende verrassingen komt te staan.

Hoe beleggen in de beste obligaties?

Voor heel wat ondernemingen geldt dat ze op een bepaald ogenblik behoeften hebben aan extra financiële middelen. Het hoeft dan ook in het geheel niet te verbazen dat veel van deze bedrijven daarvoor kijken in de richting van een obligatie. Dit is in de praktijk dan ook vaak één van de meest lucratieve manieren om geld op te halen bij derden. Bovendien is het zo dat niet alleen het bedrijf dat de obligatie uitgeeft er wat aan heeft, maar dat geldt uiteraard eveneens voor de beleggers. Op de hoofdsom wordt er immers altijd een bepaalde rente toegekend.

Op het ogenblik dat je gaat beleggen in obligaties krijg je onder meer te maken met een zogenaamd kredietrisico. Dit risico staat voor de situatie waarin de uitgevende partij achter de obligatie niet meer in staat zal zijn om te voldoen aan zijn of haar rente- of aflossingsverplichtingen. In het slechtst mogelijke geval kan dit uiteraard leiden tot het faillissement van het bedrijf. Om dit risico voor jou als belegger zoveel mogelijk binnen de perken te kunnen houden is het van belang om te onderzoeken hoe kredietwaardig een bepaalde onderneming of instelling is. Dit kan worden afgetoetst door middel van de kredietbeoordeling.

De kredietwaardigheid van een bedrijf wordt weergegeven in ratings. Deze ratings lopen van AAA naar D. Niet alleen voor bedrijfsobligaties, maar ook voor staatsobligaties geldt dat ze beschikken over een dergelijke rating. Des te hoger de rating is, des te veiliger de obligatie in kwestie is en des te waarschijnlijker het bijgevolg is dat de hoofdsom evenals de coupons terug zullen worden betaald op de eindvervaldatum. Zorg er in de praktijk dus ook bij beleggen in obligaties altijd voor dat je kiest voor die effecten die het beste passen bij het risicoprofiel waarover je beschikt.

Wat zijn de voordelen van obligaties?

Beleggen in obligaties zorgt ervoor dat je kan rekenen op tal van interessante voordelen. Het is dan ook zeker niet voor niets dat obligaties naast aandelen behoren tot de sinds jaar en dag meest favoriete beleggingsproducten die er op de markt zijn terug te vinden. Enkele voordelen waar je bij deze beleggingsproducten op kan rekenen zijn alvast de volgende:

• Beleggen in obligaties kan in principe vrij eenvoudig gebeuren, ook via je eigen bank
• De risico’s verbonden aan beleggen in obligaties zijn lager dan die van beleggen in aandelen
• Het is mogelijk om te investeren in uiteenlopende soorten obligaties op de markt

Naast de bovenstaande voordelen zal je tot de vaststelling komen dat je bij obligaties niet tot op de vervaldatum hoeft te wachten om je rendement te kunnen verzilveren. De zogenaamde coupon van de obligatie die de rente vertegenwoordigd wordt immers automatisch op jaarbasis uitbetaald. Dit zorgt ervoor dat je elk jaar gedurende de looptijd van de obligatie een zeker rendement ontvangt.

Welke nadelen zijn eraan verbonden?

Er zijn zoals de informatie hierboven duidelijk heeft gemaakt verschillende interessante voordelen verbonden aan de keuze voor beleggen in obligaties. Dit gezegd hebbende is het van cruciaal belang om eveneens de nodige aandacht te besteden aan de nadelen waar je mee kan worden geconfronteerd. Wat deze nadelen betreft moet je concreet rekening houden met de volgende:

• Zogenaamde groenobligaties bieden in de praktijk een veelal zeer beperkt rendement
• Obligaties worden vaak bestempeld als weinig sexy beleggingsproducten
• Ondanks het feit dat er minder risico’s aan verbonden zijn, zijn obligaties niet risicoloos

Voor heel wat vooral beginnende beleggers geldt dat zij van mening zijn dat beleggen in obligaties geen risico’s met zich meebrengt. Dat is natuurlijk niet juist. De enige reden waarom ze worden bestempeld als veiligere beleggingsproducten heeft te maken met het feit dat de obligatiehouders bij een faillissement van de onderneming eerder op een uitbetaling kunnen rekenen dan aandeelhouders. Dit maakt obligaties inderdaad enigszins minder risicovol ten opzichte van aandelen. Dit gezegd hebbende spreekt het voor zich dat ze dus echter absoluut niet risicoloos zijn.

Wanneer beleggen in obligaties?

Beleggen in obligaties kan omwille van verschillende redenen de moeite waard zijn. In eerste instantie kan ze in de praktijk zorgen voor een stukje extra diversiteit binnen een beleggingsportefeuille. Door (ook) te beleggen in obligaties zorg je er dan ook in de praktijk voor dat je over de mogelijkheid beschikt om je algemene risico danig te verlagen. Dit gezegd hebbende blijft het in de praktijk uiteraard wel altijd van belang om je bewust te zijn van de risico’s die ermee gepaard gaan. In ieder geval, wil je liever niet dat jouw beleggingsportefeuille uitsluitend bestaat uit aandelen en beleggingsfondsen of ETF’s? Dan kan je een belegging in obligaties zeker overwegen.

Zie ook: Beginnen met beleggen, Aandelen, Beleggingsfondsen, Duurzaam beleggen en Pensioenbeleggen.

Handige links: Obligatie.